W Biżutiku możesz kupić przepiękną biżuterię z kamieniami w barwie głębokiej zieleni. To szmaragdy. Oczywiście nie naturalne tylko syntetyczne (za pierścionek z naturalnym szmaragdem kolumbijskim o wielkości 5 mm trzeba by zapłacić minimum 10.000 zł). Niemniej jednak, równie piękne jak te, które powstały siłami natury. Czym są i jak powstają szmaragdy syntetyczne?
Kamienie syntetyczne to takie, które zostały wytworzone przez człowieka, dzięki procesom fizycznym i chemicznym. Ich struktura niekiedy w idealnym stopniu odpowiada pierwowzorowi.
Pierwsze próby tworzenia kamieni syntetycznych rozpoczęto już w starożytności, ale tak naprawdę dopiero XIX wiek przyniósł sensowne rezultaty. Od tego czasu stworzono kilka metod otrzymywania kamieni syntetycznych.
Szmaragdy syntetyczne – metody syntezy
Metodą, która jako pierwsza pozwoliła uzyskać szmaragdy syntetyczne jest metoda flux, którą zaczął stosować Carroll Chatham. Pozwala ona uzyskać kryształy jednorodne, ale względnie małe.
W 1935 roku udało się uzyskać pierwsze szmaragdy metodą syntezy hydrotermalnej. Nie wchodząc w szczegóły, metoda ta pozwala stworzyć warunki rośnięcia kryształów zbliżone do naturalnych. Uzyskanie kryształu trwa latami i jest to proces dość kosztowny. Mimo zbliżonych warunków, uzyskane w ten sposób kamienie, różnią się od tych, które można spotkać w naturze.
Metoda hydrotermalna, mimo iż dająca możliwość uzyskania szmaragdów syntetycznych nie była zatem długo masowo stosowana.
W latach 90.tych pojawiły się na rynku azjatyckim syntetyczne kryształy pozyskiwane nową metodą – jest to odmiana metody hydrotermalnej o nazwie Tairus lub Novo. Sposób syntezy tych kryształów nie jest podany do publicznej wiadomości (ochrona patentowa).
Synteza szmaragdów z berylu, to dość popularna metoda, stosowana w jubilerstwie. Zalążek berylu podaje się określonym działaniom fizycznym, w wyniku czego rodzi się kryształ szmaragdu. Rośnie on w tempie około 0,15 mm dziennie, dlatego uzyskanie kamienia o wielkości 8 mm zabiera sporo czasu. Jednym z największych producentów szmaragdów syntetycznych jest firma Chatham – wypuszcza on w świat około 15.000 karatów miesięcznie. Na całym świecie produkuje się około 600.000 karatów szmaragdów syntetycznych rocznie.
Oczywiście, niekiedy można nabyć biżuterię ze szmaragdami syntetycznymi, która zamiast w kamień, będzie wyposażona w zwykłe szkiełko. Takie imitacje są bardzo tanie i szybko tracą blask. Nie wolno sprzedawać ich pod nazwą szmaragdów syntetycznych (co się jednak niestety często zdarza).
Czy można gołym okiem rozpoznać szmaragd syntetyczny?
Pierwszą wskazówką powinna być cena – zbyt tani kamień, raczej na pewno jest syntetyczny. W naturze ciężko też znaleźć większy szmaragd, który byłby pozbawiony inkluzji (rys i wrostków wewnątrz minerału). Dlatego jeśli kamień jest idealny, to można zakładać, że to syntetyk.
Lepiej jednak nie podejmować się analizy szmaragdów bez odpowiedniego przygotowania oraz sprzętu.
